Οι εκθέσεις ως εμπειρίες ενεργής μάθησης. Ο στόχος του προγράμματος VXDesigners.

Σημαντικοί χώροι, όπως τα μουσεία και οι εκθέσεις, είναι ζωτικής σημασίας για την άτυπη μάθηση. Προσφέρουν αναξιοποίητες δυνατότητες για την επικοινωνία κοινωνικών, πολιτισμικών και επιστημονικών πληροφοριών, αποκαθιστώντας εσφαλμένες αντιλήψεις και βελτιώνοντας τις στάσεις και τις γνωστικές δεξιότητες. Μπορούν να εμπνεύσουν δημιουργικότητα και να αναδείξουν διαφορετικές οπτικές γωνίες. Ωστόσο, πολύ συχνά η μάθηση αυτή συντελείται με τρόπο παθητικό και εξαρτάται υπερβολικά από τις επιλογές του εφόρου και τη σύνδεση του ατόμου.

Η παραδοσιακή μέθοδος της απλής περιδιάβασης σε ένα μουσείο μπορεί να είναι αδιάφορη και να απομονώνει όσους δεν αισθάνονται κάποιον ιδιαίτερο δεσμό με το έκθεμα ή όσους δεν το καταλαβαίνουν αρκετά ή δεν διαθέτουν ήδη κάποιες γνώσεις.

Τα μουσεία πρέπει να προοδεύουν και να γίνονται χώροι ενεργής μάθησης – αποκαθιστώντας μια πολυαισθητηριακή, γνωστική, συναισθηματική και κοινωνική σχέση μεταξύ του έργου και του επισκέπτη – έτσι ώστε να εξασφαλίζεται μια ουσιαστική εμπειρία για όλους. Η προσοχή του μαθητή φθίνει από ένα χρονικό σημείο και ύστερα, ιδιαίτερα αν η μάθηση συντελείται με τρόπο παθητικό. Αντίθετα, η ενεργή μάθηση συντηρεί σε μεγάλο βαθμό το ενδιαφέρον. Η συμμετοχή του μαθητή σε συνεργατικές εργασίες ή η απτή επαφή με πραγματικά έργα τέχνης μπορούν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη μιας βαθύτερης σχέσης με το θέμα.

Προκειμένου να συντελεστεί σωστά και με ενεργό τρόπο η μάθηση, οι εκπαιδευτικοί πρέπει να διαθέτουν και να έχουν πρόσβαση σε εργαλεία με τα οποία μπορούν να ενσωματώσουν τις επισκέψεις σε εκθέσεις στον σχεδιασμό της μάθησης. Αν οι εκπαιδευτικοί καταλάβουν ποιες εργασίες προϋποτίθενται για τη διοργάνωση μιας έκθεσης, θα αποκτήσουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση για να δουλεύουν με μουσεία, γκαλερί και δημιουργούς. Οι μαθητές μπορούν να διερευνήσουν τη διαδικασία αυτή δημιουργώντας τις δικές τους ξεναγήσεις, κυνήγια θησαυρού, προσομοιώσεις συνεντεύξεων, έργα σε ψηφιακά μέσα επικοινωνίας, άρθρα και άλλα πολλά.

Εταίροι από πέντε χώρες της ΕΕ συνεργάζονται πάνω σε ένα έργο Erasmus+ που αποβλέπει στη μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων των εκθέσεων ως παιδαγωγικό εργαλείο.

Στο πλαίσιο του έργου VX Designers θα αναπτυχθούν μια μεθοδολογία, επιμορφωτικά υλικά και μια πλατφόρμα ανταλλαγής γνώσεων και καλών πρακτικών. Έτσι, θα καταστεί δυνατή η ενεργή μάθηση, μέσω οδηγιών που θα δείχνουν πώς μπορούμε να κάνουμε τους μαθητές συνδημιουργούς των δικών τους εκθεμάτων, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα τις τεχνικές τους δεξιότητες και την κριτική σκέψη. Μείζων στόχος του έργου είναι η διασφάλιση συμπεριληπτικής εκπαίδευσης: για τον λόγο αυτό η εκπόνησή του θα γίνει σε διάφορα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτισμικά περιβάλλοντα.

Τα μουσεία και οι εκθέσεις είναι εξαιρετικά εργαλεία για τη μάθηση και όλοι, μικροί και μεγάλοι, θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε αυτά. Ελπίζουμε ότι η τέχνη, η ιστορία, οι θετικές επιστήμες, η λογοτεχνία, η γεωγραφία και άλλα αντικείμενα θα λάμψουν μέσω εκθέσεων και πολιτιστικών εκδηλώσεων.